Πρώτες βοήθειες σε ζώα από πυρκαγιά

Οι μνήμες από τις καταστροφικές πυρκαγιές που έπληξαν τη χώρα μας τον Ιούλιο του 2018, αλλά και πολλές άλλες που ακολούθησαν, παραμένουν νωπές. Μέσα στην τραγωδία, αμέτρητα ζώα – δεσποζόμενα, αδέσποτα και άγρια – βρέθηκαν αντιμέτωπα με τον εφιάλτη. Με σοβαρά εγκαύματα, αναπνευστικά προβλήματα από την εισπνοή καπνού και σε κατάσταση σοκ, η ανάγκη για βοήθεια ήταν και παραμένει τεράστια.

Σε τέτοιες κρίσεις, η κινητοποίηση είναι συνήθως άμεση. Κτηνίατροι από τις πληγείσες και γειτονικές περιοχές, εθελοντές και φιλοζωικές οργανώσεις σπεύδουν να δημιουργήσουν προσωρινούς σταθμούς περίθαλψης. Εκεί, συγκεντρώνονται τα ζώα, τους παρέχονται οι πρώτες βοήθειες και όσα βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση μεταφέρονται σε εξειδικευμένα κτηνιατρεία.

Τι γίνεται όμως αν βρεθείτε εσείς μπροστά σε ένα τραυματισμένο ζώο και η οργανωμένη βοήθεια δεν έχει φτάσει ακόμα; Η δική σας παρέμβαση μπορεί να είναι σωτήρια, αρκεί να γίνει με ψυχραιμία, ασφάλεια και σωστή γνώση. Ακολουθούν οι απαραίτητες ενέργειες.

Βήμα 0: Η ασφάλεια πάνω από όλα

Πριν πλησιάσετε οποιοδήποτε ζώο, βεβαιωθείτε για τη δική σας ασφάλεια. Ένα ζώο που πονάει και φοβάται μπορεί να γίνει επιθετικό.

• Πλησιάστε αργά και ήρεμα, μιλώντας του με χαμηλή, καθησυχαστική φωνή.
• Αποφύγετε την άμεση οπτική επαφή, που μπορεί να εκληφθεί ως απειλή.
• Αν είναι δυνατόν, τυλίξτε το ζώο με μια πετσέτα ή κουβέρτα, αφήνοντας το κεφάλι του έξω, για να το ακινητοποιήσετε και να προστατευτείτε από δαγκώματα ή γρατζουνιές.

Βασικά βήματα Πρώτων Βοηθειών

Έχοντας εξασφαλίσει το ζώο (και ενώ ιδανικά βρίσκεστε ήδη σε τηλεφωνική επικοινωνία με κτηνίατρο), μπορείτε να προχωρήσετε στα παρακάτω βήματα:

1. Τοποθετήστε το ζώο σε δροσερό και σκιερό χώρο. Η θερμοπληξία είναι ένας εξίσου μεγάλος κίνδυνος. Ένας ήσυχος χώρος θα μειώσει επίσης το στρες του.
2. Ψεκάστε ήπια με δροσερό νερό. Χρησιμοποιήστε ένα μπουκάλι ψεκασμού ή κάντε του ένα σύντομο λουτρό με δροσερό (όχι παγωμένο!) νερό για να πέσει η θερμοκρασία του σώματός του και να ανακουφιστούν τα εγκαύματα. Ήπιες μαλάξεις στα άκρα βοηθούν την κυκλοφορία του αίματος.
3. Περιποιηθείτε τα εγκαύματα. Καλύψτε τις περιοχές με εγκαύματα με νωπές, αποστειρωμένες γάζες. Μπορείτε απλώς να τις βρέξετε με φυσιολογικό ορό ή καθαρό, δροσερό νερό. ΠΡΟΣΟΧΗ: Μην βάζετε ποτέ αλοιφές, κρέμες, λάδι ή βούτυρο στα εγκαύματα, καθώς παγιδεύουν τη θερμότητα και μπορεί να προκαλέσουν μεγαλύτερη ζημιά.
4. Κουρέψτε την περιοχή γύρω από τις πληγές. Αν έχετε τη δυνατότητα και το ζώο το επιτρέπει, κουρέψτε προσεκτικά τις τρίχες γύρω από τα εγκαύματα. Αυτό θα εμποδίσει τις τρίχες να κολλήσουν στην πληγή και θα βοηθήσει τον κτηνίατρο να έχει καθαρή εικόνα. Αν οι τρίχες είναι ήδη κολλημένες, μην προσπαθήσετε να τις αφαιρέσετε.
5. Καθαρίστε μάτια και μύτη. Με μια καθαρή, νωπή γάζα, αφαιρέστε απαλά τυχόν εκκρίσεις από τη μύτη και τα χείλη για να διευκολύνετε την αναπνοή. Για τα μάτια, που είναι εξαιρετικά ερεθισμένα από τον καπνό και τη στάχτη, η καλύτερη πρώτη βοήθεια είναι η πλύση με άφθονο φυσιολογικό ορό. Αν έχετε αντιβιοτικό κολλύριο, χρησιμοποιήστε το μόνο μετά από οδηγία κτηνιάτρου.

Τι ΔΕΝ πρέπει να κάνετε

• ΜΗΝ δίνετε στο ζώο ανθρώπινα παυσίπονα ή άλλα φάρμακα. Είναι τοξικά για τα περισσότερα ζώα.
• ΜΗΝ προσπαθείτε να του δώσετε νερό ή φαγητό με το ζόρι, ειδικά αν είναι σε κατάσταση σοκ. Μπορεί να πνιγεί. Απλώς τοποθετήστε ένα μπολ με καθαρό νερό κοντά του.
• ΜΗΝ χρησιμοποιείτε παγωμένο νερό ή πάγο. Η απότομη πτώση της θερμοκρασίας μπορεί να προκαλέσει σοκ.

Ειδική μέριμνα για την άγρια πανίδα

Αν βρείτε ένα άγριο ζώο (σκαντζόχοιρο, χελώνα, πουλί), η διαχείριση απαιτεί ακόμη μεγαλύτερη προσοχή. Αυτά τα ζώα στρεσάρονται πολύ περισσότερο από την ανθρώπινη επαφή. Η καλύτερη κίνηση είναι να το τοποθετήσετε με ασφάλεια σε ένα κουτί με τρύπες για αέρα και να επικοινωνήσετε ΑΜΕΣΑ με έναν εξειδικευμένο φορέα περίθαλψης άγριων ζώων (π.χ. ΑΝΙΜΑ, ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ).

ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ Η ΑΜΕΣΗ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΕ ΚΤΗΝΙΑΤΡΟ!
Οι παραπάνω ενέργειες αποτελούν προσωρινή λύση για τη σταθεροποίηση του ζώου. Μόνο ένας κτηνίατρος μπορεί να εκτιμήσει την πλήρη έκταση της ζημιάς (εσωτερικά και εξωτερικά), να χορηγήσει την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή (παυσίπονα, αντιβιοτικά, ορούς) και να καθορίσει το πλάνο θεραπείας.

Με αυτά υπόψιν, ας ευχηθούμε να μην ξαναζήσουμε ποτέ τις φρικτές στιγμές του παρελθόντος. Η πρόληψη, η ετοιμότητα και η γνώση είναι τα καλύτερα εργαλεία μας για να προστατεύσουμε τόσο τις δικές μας ζωές, όσο και των ανυπεράσπιστων πλασμάτων που μοιράζονται τον πλανήτη μαζί μας.